LIFO trong quản lý kho (Last In, First Out) là một trong những phương pháp quản lý hàng tồn được nhiều doanh nghiệp áp dụng để tối ưu chi phí và cải thiện hiệu quả vận hành. Tuy nhiên, để khai thác tối đa lợi ích, doanh nghiệp cần hiểu rõ nguyên tắc, ưu – nhược điểm và cách triển khai phù hợp.
Trong bài viết này, MISA AMIS sẽ giúp bạn nắm trọn kiến thức về LIFO từ khái niệm, cách hoạt động cho đến các ứng dụng thực tiễn, giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh và hiệu quả hơn.
1. LIFO trong quản lý kho là gì?
LIFO trong quản lý kho (Last In, First Out) là một phương pháp kiểm soát tồn kho cho phép những sản phẩm nhập muộn nhất sẽ được xuất kho trước. Theo cách này, chỉ cần lưu trữ và theo dõi theo nguyên tắc: “hàng nhập sau, xuất trước” để đảm bảo luân chuyển hợp lý. Việc vận hành quản lý kho bằng phương pháp LIFO giúp doanh nghiệp có thể phản ánh chính xác hơn chi phí hiện hành của hàng bán ra, đặc biệt hữu ích trong bối cảnh giá biến động mạnh
“LIFO (Last In, First Out) là nguyên tắc mà sản phẩm nhập sau sẽ được xuất trước; phương pháp này giúp giảm khoảng cách vận chuyển trong kho và thường dùng cho hàng hóa không dễ hỏng như vật liệu xây dựng hoặc thiết bị điện tử.”
— Trích (Mecalux, 2024)
Với phương pháp LIFO, doanh nghiệp có thể tối ưu quá trình luân chuyển hàng hóa: những lô mới thì dễ truy xuất, giảm sai sót trong xuất nhập, đồng thời hạn chế việc di chuyển hàng hóa cũ đặc biệt là những sản phẩm không dễ hư hỏng. Một số giải pháp lưu trữ đặc thù như kệ drive-in, push-back hay hệ thống pallet shuttle được thiết kế tối ưu cho LIFO, giúp hàng hóa mới được đặt ở vị trí dễ lấy nhất
Quản lý kho bằng phương pháp LIFO rất phù hợp với doanh nghiệp lưu trữ các hàng hóa đồng nhất, có giá trị ổn định hoặc tăng theo thời gian như nguyên vật liệu xây dựng, linh kiện điện tử, hoặc đồ gỗ.
2. Ưu, nhược điểm của LIFO trong quản lý kho
Hiểu rõ ưu điểm và nhược điểm của LIFO trong quản lý kho sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra lựa chọn sáng suốt, đảm bảo hiệu quả và tuân thủ pháp lý.
2.1. Ưu điểm
Phương pháp LIFO trong quản lý kho (Last In, First Out) mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh giá hàng hóa liên tục tăng. Khi áp dụng, những lô hàng nhập kho gần nhất sẽ được xuất trước, giúp chi phí giá vốn hàng bán (COGS) phản ánh sát hơn giá thị trường hiện tại. Điều này có thể giúp giảm lợi nhuận chịu thuế, tối ưu dòng tiền và cải thiện khả năng xoay vốn.
Ngoài ra, ưu điểm của LIFO trong quản lý kho còn bao gồm khả năng giảm tồn hàng cũ, hạn chế rủi ro lỗi thời đối với các sản phẩm có vòng đời ngắn. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với các ngành mà giá nguyên liệu biến động nhanh như sản xuất kim loại, dầu khí hoặc các ngành thương mại hàng hóa quốc tế.
2.2. Nhược điểm
Dù có nhiều lợi ích, phương pháp LIFO cũng tồn tại không ít hạn chế. Trước hết, phương pháp này không được chấp nhận theo chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS, chỉ áp dụng ở Mỹ theo GAAP. Điều này gây khó khăn cho các doanh nghiệp có hoạt động ở nhiều quốc gia khi hợp nhất báo cáo tài chính.
Một nhược điểm của LIFO trong quản lý kho khác là giá trị hàng tồn kho cuối kỳ thường bị đánh giá thấp, bởi những lô hàng cũ với giá thấp vẫn còn trên sổ sách. Điều này có thể khiến báo cáo tài chính không phản ánh đúng sức mạnh tài chính của doanh nghiệp.
Ngoài ra, quản lý kho bằng phương pháp LIFO đòi hỏi hệ thống kế toán và kiểm soát tồn kho chặt chẽ, tránh sai sót. Nếu hàng hóa là sản phẩm dễ hỏng, việc ưu tiên xuất hàng mới trước có thể khiến hàng cũ tồn kho quá lâu, giảm chất lượng và tăng chi phí lưu trữ.
3. Ứng dụng LIFO trong quản lý kho hiện đại
LIFO trong quản lý kho không chỉ là một khái niệm kế toán khô khan, mà còn là chiến lược tài chính, vận hành cực kỳ hợp lý cho nhiều doanh nghiệp. Phương pháp LIFO trong quản lý kho giúp các công ty tối ưu chi phí, phản ánh sát giá vốn hiện hành bằng cách đưa lô hàng nhập sau ra trước, phù hợp trong môi trường giá liên tục biến động
Theo Indeed Carrer Guide, phương pháp LIFO được ứng dụng phổ biến trong các ngành sản xuất, bán lẻ hoặc công nghiệp, nơi tồn kho là các mặt hàng không dễ hỏng như linh kiện điện tử, kim loại, máy móc nặng… Nhờ đó, chi phí hàng bán (COGS) ghi nhận là chi phí hiện tại cao hơn, giúp giảm lợi nhuận chịu thuế, cải thiện dòng tiền, một lợi thế lớn trong môi trường kinh tế đầy biến động như hiện nay
Việc ứng dụng LIFO trong doanh nghiệp kết hợp với phần mềm quản lý kho hiện đại còn mang lại nhiều thuận lợi. Hệ thống có thể ghi nhận từng “lớp” tồn kho theo thời gian, tự động đối chiếu với doanh thu hiện tại, giảm thiểu sai sót so với quản lý thủ công. Đồng thời, giải pháp này còn đơn giản hóa công tác kế toán và báo cáo, đặc biệt hữu ích khi áp dụng LIFO trong quản lý kho tại các doanh nghiệp
Trải nghiệm ngay phần mềm AMIS kho hàng
4. Những lưu ý khi áp dụng phương pháp LIFO trong quản lý kho
Việc triển khai phương pháp LIFO trong quản lý kho không chỉ đơn giản là áp dụng nguyên tắc “nhập sau – xuất trước”, mà còn đòi hỏi doanh nghiệp phải cân nhắc nhiều yếu tố để đảm bảo tính hiệu quả, an toàn và tuân thủ pháp luật. Khi hiểu và thực hiện đúng, ứng dụng LIFO trong doanh nghiệp có thể giúp tối ưu chi phí, nâng cao hiệu suất vận hành. Dưới đây là những lưu ý quan trọng bạn cần nắm rõ trước khi áp dụng.
4.1. Xem xét quy định pháp lý và chuẩn mực kế toán
Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi áp dụng LIFO trong quản lý kho là tính hợp pháp và chuẩn mực kế toán. Hiện nay, phương pháp này không được chấp nhận theo Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) và chỉ hợp lệ ở Mỹ theo GAAP Điều này đồng nghĩa, nếu doanh nghiệp bạn hoạt động tại nhiều quốc gia hoặc phải hợp nhất báo cáo tài chính quốc tế, việc sử dụng LIFO có thể gây khó khăn trong việc đồng bộ dữ liệu và tuân thủ quy định. Do đó, hãy đánh giá kỹ bối cảnh pháp lý trước khi lựa chọn phương pháp này.
4.2. Lựa chọn hàng hóa phù hợp
Phương pháp LIFO trong quản lý kho không phù hợp với tất cả các loại hàng hóa. Những mặt hàng dễ hỏng, có hạn sử dụng ngắn như thực phẩm tươi sống, dược phẩm hoặc mỹ phẩm cần ưu tiên xuất trước theo nguyên tắc FIFO để đảm bảo chất lượng. Ngược lại, LIFO phát huy tối đa lợi thế với nguyên vật liệu, linh kiện kỹ thuật, sản phẩm công nghiệp hoặc các mặt hàng có vòng đời dài và không bị ảnh hưởng nhiều bởi thời gian lưu kho. Việc xác định đúng loại hàng hóa sẽ giúp ứng dụng LIFO trong doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro tồn kho cũ bị mất giá trị hoặc gây lãng phí.
4.3. Đầu tư hệ thống quản lý kho hiện đại
Để đảm bảo phương pháp LIFO được triển khai chính xác, doanh nghiệp nên đầu tư phần mềm quản lý kho hoặc hệ thống ERP có chức năng hỗ trợ LIFO. Các phần mềm này có thể:
- Tự động ghi nhận từng lô hàng nhập theo thời gian.
- Áp dụng nguyên tắc xuất kho “nhập sau – xuất trước” một cách chính xác.
- Tính toán giá vốn hàng bán theo lô mới nhất, giúp phản ánh đúng chi phí và lợi nhuận.
Việc sử dụng phần mềm quản lý kho thay vì xử lý thủ công giúp giảm thiểu sai sót, tiết kiệm thời gian, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp ra quyết định nhanh hơn dựa trên dữ liệu chính xác.
4.4. Định kỳ đánh giá và tối ưu quy trình
Việc áp dụng phương pháp LIFO trong quản lý kho cần được giám sát liên tục để đảm bảo hiệu quả. Doanh nghiệp nên thiết lập các kỳ kiểm kê hàng tồn kho định kỳ, so sánh số liệu thực tế với báo cáo hệ thống để phát hiện chênh lệch và kịp thời điều chỉnh. Đồng thời, cần đánh giá lại hiệu quả tài chính khi sử dụng LIFO so với các phương pháp khác như FIFO hoặc bình quân gia quyền. Điều này giúp xác định liệu ứng dụng LIFO trong doanh nghiệp có còn phù hợp trong bối cảnh thị trường, giá cả và chiến lược kinh doanh thay đổi.
4.5. Đào tạo nhân sự vận hành
Nhân sự quản lý kho, kế toán và bộ phận mua hàng cần được đào tạo đầy đủ về nguyên tắc và cách thực hiện LIFO. Hiểu rõ cơ chế hoạt động sẽ giúp họ phối hợp nhịp nhàng, tránh nhầm lẫn trong nhập, xuất hàng và ghi nhận chi phí. Đây là yếu tố quan trọng để LIFO trong quản lý kho đạt hiệu quả tối đa, đồng thời hạn chế rủi ro phát sinh từ sai sót vận hành.
5. Kết luận
LIFO trong quản lý kho là một phương pháp hữu ích, đặc biệt trong các ngành có giá hàng hóa biến động nhanh. Khi áp dụng đúng cách, phương pháp LIFO trong quản lý kho giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, giảm áp lực tồn kho và tăng hiệu quả vận hành. Tuy nhiên, việc lựa chọn LIFO cũng cần cân nhắc kỹ các nhược điểm, đặc biệt là yếu tố pháp lý và đặc thù hàng hóa. Doanh nghiệp nên kết hợp ứng dụng LIFO trong doanh nghiệp với công nghệ quản lý kho hiện đại, đồng thời thường xuyên rà soát quy trình để đảm bảo phù hợp với chiến lược kinh doanh và quy định kế toán. Một phương pháp chỉ thực sự hiệu quả khi được triển khai đúng, phù hợp và có sự điều chỉnh linh hoạt theo nhu cầu thực tế.
contact@misa.com.vn
0904 885 833
https://amis.misa.vn/
