Quản trị là những bước đi có tính toán giúp từng phần của doanh nghiệp hoạt động ăn ý với nhau, từ đó đạt được mục tiêu lớn mà cả đội ngũ đã đặt ra. Nắm rõ chức năng của quản trị là cơ sở quan trọng để các nhà lãnh đạo điều hành mọi hoạt động trơn tru, dù doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nào đi chăng nữa.
Trong bài viết này, nãy cùng MISA AMIS tìm hiểu các chức năng cơ bản của quản trị để có thể thực hiện, cải tiến một cách đều đặn và giữ cho “cỗ máy” doanh nghiệp luôn chạy êm ái, hiệu quả.
MISA tặng bạn ebook: Hướng dẫn thiết lập quy trình cho doanh nghiệp: Từ mô hình hóa đến tự động hóa vận hành |
1. Chức năng của quản trị là gì?
Quản trị doanh nghiệp là một bộ các quy tắc liên quan đến các chức năng hoạch định, tổ chức, chỉ đạo, kiểm soát… và ứng dụng các quy tắc đó để khai thác hiệu quả các nguồn lực cơ sở vật chất, tài chính, con người và thông tin nhằm đạt được mục tiêu của doanh nghiệp.
Theo đó, chức năng của quản trị doanh nghiệp có thể hiểu là những nhiệm vụ và hoạt động chính mà các nhà quản lý thực hiện để đảm bảo tổ chức hoạt động hiệu quả.
Theo lý thuyết quản trị hiện đại (đặc biệt là mô hình của Henry Fayol), có 4 chức năng chính của quản trị, bao gồm:
- Hoạch định
- Tổ chức
- Lãnh đạo
- Kiểm soát
2. Vai trò nhà quản trị trong doanh nghiệp
Theo lý thuyết của Henry Mintzberg, một nhà quản trị trong doanh nghiệp đảm nhiệm 10 vai trò khác nhau, được chia thành 3 nhóm chính như sau:
- Nhóm vai trò quan hệ giữa cá nhân với cá nhân
Vai trò | Giải thích ngắn gọn |
1. Người đại diện (Figurehead) | Đại diện cho tổ chức trong các nghi lễ, sự kiện chính thức |
2. Nhà lãnh đạo (Leader) | Hướng dẫn, tạo động lực, phân công công việc cho nhân viên |
3. Người liên kết (Liaison) | Xây dựng và duy trì mối quan hệ với các bên liên quan bên trong và bên ngoài tổ chức |
- Nhóm vai trò thông tin
Vai trò | Giải thích ngắn gọn |
---|---|
4. Người theo dõi (Monitor) | Thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau để ra quyết định. |
5. Người phổ biến (Disseminator) | Chia sẻ thông tin quan trọng cho cấp dưới hoặc nội bộ tổ chức. |
6. Người phát ngôn (Spokesperson) | Đại diện phát ngôn cho tổ chức với bên ngoài (truyền thông, đối tác…) |
- Nhóm vai trò ra quyết định
Vai trò | Giải thích ngắn gọn |
7. Doanh nhân (Entrepreneur) | Đề xuất ý tưởng mới, đổi mới cải tiến hoạt động. |
8. Người xử lý xáo trộn (Disturbance Handler) | Giải quyết xung đột, khủng hoảng hoặc tình huống bất thường |
9. Người phân phối nguồn lực (Resource Allocator) | Phân bổ ngân sách, nhân lực, thời gian phù hợp cho các hoạt động |
10. Người đàm phán (Negotiator) | Đại diện tổ chức đàm phán với các bên để đạt được lợi ích tốt nhất |
3. Phân tích 4 chức năng của quản trị doanh nghiệp
Trong quản trị doanh nghiệp, các chức năng quan trọng giúp đảm bảo mọi hoạt động diễn ra trơn tru và hiệu quả. Dưới đây là những chức năng cơ bản của quản trị doanh nghiệp:
3.1. Chức năng hoạch định
Trong quá trình quản trị doanh nghiệp, hoạch định luôn là chức năng tiên phong. Đây chính là “kim chỉ nam” giúp các nhà lãnh đạo không chỉ đánh giá được nguồn lực hiện tại và thực trạng của doanh nghiệp, mà còn xác định rõ ràng mục tiêu mà tổ chức cần hướng tới.
Hoạch định giúp xây dựng các kế hoạch chiến lược ngắn và dài hạn, đảm bảo mọi hoạt động đều đi đúng hướng theo từng giai đoạn. Nhờ đó, các nhà quản trị sẽ có cái nhìn toàn diện, dễ dàng đề xuất phương án bổ sung hoặc kế hoạch dự phòng nhằm đảm bảo doanh nghiệp luôn sẵn sàng đối mặt với mọi thách thức trên con đường chinh phục mục tiêu lớn lao.
Khi thực hiện hoạch định, nhà quản trị đảm nhiệm các vai trò chính sau:
- Xác định mục tiêu
- Phân tích môi trường
- Xây dựng chiến lược
- Lập kế hoạch hành động
- Dự báo và ra quyết định
- Xác định nguồn lực cần thiết
- Thiết lập hệ thống đo lường và kiểm soát
Ví dụ dễ hiểu: Giả sử bạn là người chèo thuyền và đích đến của bạn là một hòn đảo xa xôi. Chức năng hoạch định chính là việc bạn xem xét kỹ lưỡng thuyền của mình (nguồn lực), tính toán hướng gió, dòng chảy (thực trạng) và lên kế hoạch hành trình (mục tiêu). Nếu chẳng may có giông bão (rủi ro), bạn đã có sẵn phương án dự phòng để ứng phó.
3.2. Chức năng tổ chức
Một doanh nghiệp chỉ có thể vận hành trơn tru nếu nó có một cơ cấu tổ chức tốt. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp cần có đủ lượng vốn, nhân sự và nguyên vật liệu sản xuất cần thiết để có thể hoạt động liên tục, đồng thời xây dựng một cơ cấu tổ chức chặt chẽ. Cơ cấu tổ chức tốt cùng với việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ đúng với tầm nhìn là điều tối quan trọng đối với doanh nghiệp.
Các vai trò chính của chức năng tổ chức:
- Xây dựng cơ cấu tổ chức
- Phân công công việc
- Ủy quyền và phân cấp quản lý
- Bố trí nhân sự hợp lý
- Thiết lập quy trình và luồng công việc
- Điều phối và hợp tác giữa các bộ phận
- Xây dựng hệ thống thông tin nội bộ
Trong các chức năng của quản trị doanh nghiệp, chức năng tổ chức đóng vai trò then chốt, quyết định sự sống còn và phát triển của doanh nghiệp, bởi nó gắn liền với yếu tố quan trọng nhất: con người. Quy luật Pareto đã chứng minh rằng 80% kết quả công việc đến từ chỉ 20% nhân sự và tương tự, 80% sai lầm lại bắt nguồn từ 20% sự cố. Điều này cho thấy, dù có chiến lược hay kế hoạch hoàn hảo đến đâu, nếu khâu tổ chức gặp trục trặc, mọi thứ có thể “đi chệch đường ray”.
3.3. Chức năng điều phối, giao việc
Chức năng điều phối và giao việc trong quản trị giống như việc chỉ huy một ban nhạc vậy – nếu không phối hợp nhịp nhàng, thì sẽ có người đánh trống quá to, người khác lại chơi đàn không đúng nhịp và kết quả là cả bản nhạc bị phá hỏng.
Điều phối tốt nghĩa là bạn phải sắp xếp công việc một cách hợp lý, giao nhiệm vụ đúng người, đúng việc, giúp mọi người làm việc với nhau một cách ăn ý.
Dưới đây là các vai trò chính của chức năng này:
- Giao việc đúng người, đúng việc
- Truyền đạt mục tiêu và kỳ vọng rõ ràng
- Tạo động lực và khuyến khích
- Giám sát và hướng dẫn kịp thời
- Giải quyết xung đột và mâu thuẫn
- Xây dựng và duy trì văn hóa làm việc tích cực
- Ra quyết định linh hoạt
Để công việc điều phối trơn tru trong bộ phận, bạn có thể tham khảo MISA AMIS Quy trình là 1 trong 40+ ứng dụng nằm trong nền tảng quản trị doanh nghiệp hợp nhất MISA AMIS được phát triển bởi MISA với 20 năm kinh nghiệm phát triển phần mềm.
3.4. Chức năng kiểm soát