Chiến lược chi phí thấp cho doanh nghiệp chinh phục thị trường

Vì sao các ông lớn như Walmart, IKEA, Ryanair hay các doanh nghiệp ở Việt Nam như VietJet, Thế giới Di Động theo đuổi chiến lược chi phí thấp? Bởi đây không chỉ là cách mở rộng thị phần, mà còn là lợi thế cạnh tranh bền vững trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng nhạy cảm về giá. Chi phí thấp không đơn thuần là “bán rẻ”, mà là kết quả của cả một hệ thống vận hành tối ưu.

Bài viết sau MISA AMIS sẽ giải thích rõ chiến lược chi phí thấp là gì, các yếu tố cần có để theo đuổi chiến lược này và cách triển khai hiệu quả cho doanh nghiệp.

[Tặng bạn ấn phẩm] MISA Collections 03: Hoạch định hệ thống chiến lược cấp cao

Mục lục Hiện

1. Chiến lược chi phí thấp là gì?

Chiến lược chi phí thấp (Low-Cost Strategy) là định hướng kinh doanh trong đó doanh nghiệp tập trung tối đa vào việc giảm thiểu chi phí từ sản xuất, vận hành, marketing cho đến phân phối,… để có thể cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ với mức giá thấp hơn đối thủ cạnh tranh.

Đây có thể được coi là 1 trong 2 loại chiến lược dẫn đầu về chi phí (Cost Leadership) – 1 trong 4 loại chiến lược cạnh tranh kinh điển do Giáo sư hàng đầu của Đại học Harvard – Michael Porter xây dựng.

Chiến lược chi phí thấp là gì — 4 loại chiến lược cạnh tranh chính theo Michael Porter

Mục tiêu chính của chiến lược này là:

Thu hút khách hàng nhạy cảm về giá.
Tăng doanh số thông qua giá bán cạnh tranh.
Tạo lợi thế trên thị trường bằng chi phí thấp, chứ không dựa vào tính năng nổi bật hay thương hiệu cao cấp.

Chiến lược này phù hợp với những ngành có sản phẩm ít khác biệt, thị trường cạnh tranh cao và khách hàng đề cao yếu tố giá cả. Tuy nhiên, để duy trì lợi nhuận, doanh nghiệp cần kiểm soát chi phí rất chặt chẽ và đảm bảo vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản về chất lượng.

Đọc thêm bài hữu ích: Phần mềm quản lý doanh nghiệp tốt nhất hiện nay

2. Các yếu tố quan trọng để theo đuổi chiến lược chi phí thấp

Để thực hiện thành công chiến lược chi phí thấp, doanh nghiệp cần tập trung vào 8 yếu tố then chốt sau:

Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Doanh nghiệp cần tinh gọn quy trình sản xuất nhằm giảm thiểu lãng phí, rút ngắn thời gian và nâng cao năng suất, từ đó giảm chi phí trên mỗi đơn vị sản phẩm.
Quản trị chuỗi cung ứng hiệu quả: Thiết lập mối quan hệ chặt chẽ với nhà cung cấp giúp đảm bảo nguyên vật liệu đầu vào có giá cạnh tranh, ổn định và hỗ trợ việc vận hành linh hoạt hơn.
Tối giản sản phẩm hoặc dịch vụ: Lược bỏ những tính năng không cần thiết hoặc ít giá trị với khách hàng để giảm chi phí sản xuất, đồng thời giữ lại các yếu tố cốt lõi phục vụ nhu cầu thị trường
Ứng dụng công nghệ: Tích hợp công nghệ vào các khâu vận hành để nâng cao năng suất, giám sát hiệu quả hoạt động và tự động hóa quy trình giúp giảm chi phí nhân lực và thời gian.
Kiểm soát chi phí vận hành: Quản lý chặt chẽ tài nguyên, năng lượng, nhân sự và thiết bị nhằm tiết kiệm chi phí hoạt động hằng ngày mà vẫn duy trì hiệu suất ổn định.
Tiếp thị tiết kiệm và hiệu quả: Tận dụng các kênh truyền thông chi phí thấp như mạng xã hội, marketing số hoặc truyền miệng để tiếp cận khách hàng mục tiêu mà không cần đầu tư lớn.
Khai thác lợi thế quy mô: Sản xuất hàng loạt để giảm chi phí đơn vị, đồng thời tận dụng tối đa cơ sở vật chất và nguồn lực hiện có.
Tăng cường hiệu suất tổng thể: Liên tục theo dõi, đo lường và cải thiện hiệu quả hoạt động của toàn doanh nghiệp để đảm bảo duy trì lợi thế chi phí trong dài hạn.

[Tải ngay MISA Collections 01]: Xây dựng hệ thống báo cáo quản trị – Đọc đúng, quyết trúng

3. Cách thức triển khai Chiến lược chi phí thấp hiệu quả

Trên thực tế, rất nhiều các công ty muốn thực hiện chiến lược chi phí thấp để giành các lợi thế cạnh tranh về mình. Tuy nhiên, để thực hiện thành công chiến lược này đòi hỏi phải có một chiến lược tổng thể, dài hạn và một hệ thống quản trị hợp nhất.

Quản trị chi phí hiệu quả trong chuỗi giá trị

Chi phí hoạt động chuỗi giá trị đóng vai trò then chốt trong việc quyết định chi phí tổng thể của công ty. Quản trị hiệu quả chi phí chuỗi giá trị giúp công ty tạo lợi thế cạnh tranh so với đối thủ.

Các nhà quản lý cần phối hợp chặt chẽ để tìm kiếm cơ hội tiết kiệm chi phí trong tất cả các khâu của chuỗi giá trị. Hoạt động giám sát cần đảm bảo tối ưu hóa chi phí cho từng hoạt động.

Để các khâu của chuỗi giá trị được quản lý khoa học, hiệu quả, nhất là đối với những doanh nghiệp lớn là điều hết sức khó khăn. Để hỗ trợ việc quản lý, các doanh nghiệp có thể tìm đến các phần mềm quản lý quy trình công việc.

Những phần mềm này không chỉ giúp doanh nghiệp giám sát được tình hình trong mỗi khâu mà còn giúp tối ưu hóa quy trình. Từ đó, doanh nghiệp có thể giảm thiểu chi phí khi hướng tới chiến lược chi phí thấp. Phần mềm nổi bật có thể kể tới MISA AMIS Quy trình đến từ MISA.

tự động hóa quy trình doanh nghiệp với AMIS Quy trình — AMIS Quy trình giúp tự động hóa toàn bộ quy trình doanh nghiệp

Ngoài quản trị chi phí, doanh nghiệp cần quản trị nhân sự hiệu quả. Từ đó, nhân viên sẽ được khuyến khích sử dụng tài năng và sáng tạo để cắt giảm chi phí. Tạo môi trường làm việc khuyến khích các cải tiến và biện pháp tiết kiệm chi phí hiệu quả.

Điều chỉnh chuỗi giá trị tổng thể để loại bỏ các hoạt động tạo thêm nhiều chi phí

Doanh nghiệp thường xuyên điều chỉnh chuỗi giá trị để tối ưu hóa chi phí. Việc điều chỉnh chuỗi giá trị cần được thực hiện cẩn thận để đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ.

Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố như chi phí, giá trị, hiệu quả và khả năng cạnh tranh trước khi đưa ra quyết định điều chỉnh.

Các doanh nghiệp có thể áp dụng một số các biện pháp dưới đây để giảm chi phí của chuỗi giá trị:

Sử dụng các phương pháp Marketing/bán hàng trực tiếp cho khách hàng cuối cùng và bỏ qua các hoạt động và chi phí của các nhà phân phối và đại lý.
Phối hợp với các nhà cung ứng để để loại bỏ những hoạt động chuỗi giá trị không cần thiết, đẩy nhanh tốc độ thực hiện và nâng cao hiệu quả tổng thể.
Bố trí cơ sở sản xuất gần các nhà cung cấp hoặc khách hàng. Điều này không chỉ làm giảm chi phí vận chuyển mà còn hạn chế hoặc loại bỏ nhu cầu lưu kho hàng hóa.
Giảm bớt các công việc không quan trọng, tạo giá trị gia tăng thấp, đồng thời chỉ cung cấp những dịch vụ cơ bản cũng là một số cách để công ty có thể cắt giảm chi phí chuỗi giá trị của mình.

Đọc thêm: Phần mềm chấm công giải pháp tự động quản lý thời gian làm việc

4. Vai trò của chiến lược chi phí thấp

Mặc dù có thể tạo được lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp, nhưng Chiến lược chi phí thấp cần được cân nhắc khi áp dụng. Chiến lược này phù hợp với những loại hình doanh nghiệp mà sản phẩm có tính chuẩn hóa, tính năng phổ biến, giá cạnh tranh thấp.

Việc theo đuổi chiến lược chi phí thấp giúp doanh nghiệp đạt được lợi thế về doanh số, lợi nhuận, thị trường,… Nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu nhà cung cấp chi phí thấp không đánh giá đúng bản chất thị trường, tiềm lực doanh nghiệp mà sa đà vào việc giảm giá sản phẩm/dịch vụ.

4.1. Ưu điểm

Chiến lược chi phí thấp mang lại nhiều ưu điểm rõ rệt, đặc biệt trong môi trường cạnh tranh gay gắt hoặc khi khách hàng nhạy cảm về giá.

– Tiếp cận khách hàng nhạy cảm về giá

Chiến lược chi phí thấp là cách tiếp cận hiệu quả cho những khách hàng nhạy cảm về giá. Khi có thể giảm thiểu được chi phí, giá sản phẩm trên thị trường sẽ giảm. Chênh lệch giá dù chỉ đôi chút cũng có thể khiến họ thay đổi quyết định mua hàng. Sản phẩm có giá thấp sẽ thu hút họ ngay lập tức, từ đó làm tăng doanh thu và lợi nhuận cho doanh nghiệp.

– Tăng lợi nhuận

Việc cắt giảm chi phí để tạo ra sản phẩm còn giúp công ty tăng được lợi nhuận cận biên trên một sản phẩm so với đối thủ cạnh tranh, từ đó tăng được lợi nhuận tổng thể

– Khả năng chống chịu tốt trong suy thoái:

Khi nền kinh tế khó khăn, người tiêu dùng có xu hướng cắt giảm chi tiêu và ưu tiên hàng giá rẻ. Doanh nghiệp theo chiến lược chi phí thấp sẽ có lợi thế rõ rệt trong những giai đoạn này.

4.2. Nhược điểm

– Lạm phát chi phí

Doanh nghiệp tập trung tối ưu chi phí có thể gặp rủi ro thâm hụt ngân sách do không lường trước được những khoản phát sinh chi phí không mong muốn. Nhiều trường hợp, như chất lượng sản phẩm kém, dễ hư hỏng khiến khách hàng đánh giá tiêu cực, dẫn đến chi phí xử lý truyền thông và hoàn trả tiền.

– Khó duy trì lợi thế cạnh tranh lâu dài

Do rào cản gia nhập thấp, các đối thủ mới có thể dễ dàng bắt chước mô hình chi phí thấp, dẫn đến cạnh tranh khốc liệt về giá. Trong khi đó, các công ty lớn có nguồn lực tốt có thể chấp nhận lỗ tạm thời để đè bẹp đối thủ nhỏ hơn.

– Bỏ qua nhóm khách hàng tiềm năng

Việc doanh nghiệp quá tập trung vào chi phí thấp có thể làm mất đi giá trị nhất định đối với khách hàng (những người vẫn hướng tới dị biệt hóa). Đây là nhóm khách hàng vô cùng tiềm năng vì sẵn sàng chi trả nhiều tiền nếu sản phẩm thỏa mãn được nhu cầu về chất lượng, tính năng, …

– Chất lượng sản phẩm bị ảnh hưởng

Việc cắt giảm chi phí có thể dẫn đến việc sử dụng nguyên vật liệu rẻ hơn, công nghệ lạc hậu hoặc quy trình sản xuất sơ sài. Điều này dễ làm giảm chất lượng sản phẩm/dịch vụ, từ đó ảnh hưởng đến trải nghiệm và sự hài lòng của khách hàng.

Tải ngay: 10 biểu mẫu & dashboard giúp CEO kiểm soát quy trình và hiệu suất làm việc tổng thể

5. Ví dụ về chiến lược dẫn đầu về chi phí thấp

Chiến lược chi phí thấp không chỉ là lý thuyết trong sách vở, mà đã được nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới và tại Việt Nam áp dụng thành công để mở rộng thị phần và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu cho thấy cách các doanh nghiệp hiện thực hóa chiến lược chi phí thấp trong thực tế.

5.1. Chiến lược chi phí thấp của Vinamilk

Vinamilk xây dựng hệ sinh thái khép kín từ trang trại đến bàn ăn, nhằm kiểm soát chất lượng và đặc biệt là tối ưu chi phí trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Hãng tập trung vào thị trường đại chúng với các sản phẩm có mức giá dễ tiếp cận.

Chiến lược chi phí thấp của Vinamilk thể hiện ở việc kiểm soát chặt chẽ từ nguyên liệu đầu vào đến phân phối sản phẩm:

Tự chủ nguyên liệu: Vinamilk đầu tư vào hệ thống trang trại bò sữa công nghệ cao trên toàn quốc, giảm phụ thuộc vào nguồn sữa nhập khẩu – từ đó giảm chi phí nguyên liệu đầu vào.
Tối ưu quy trình sản xuất: Áp dụng dây chuyền sản xuất hiện đại, tự động hóa cao, giúp tiết kiệm nhân công và giảm hao hụt.
Mạng lưới phân phối rộng khắp: Tự xây dựng hệ thống phân phối, logistics giúp giảm chi phí trung gian và tăng hiệu quả vận chuyển.

Kết quả, Vinamilk giữ vững vị thế là doanh nghiệp sữa hàng đầu tại Việt Nam với thị phần cao, đồng thời mở rộng xuất khẩu ra nhiều quốc gia với lợi thế cạnh tranh về chi phí và chất lượng.

5.2. Chiến lược chi phí thấp của Vietjet Air

Vietjet Air là hãng hàng không giá rẻ đầu tiên của Việt Nam, được thành lập năm 2007 với giá trị cốt lõi: An toàn – Vui vẻ – Giá rẻ – Đúng giờ. Hãng đã nhanh chóng trở thành hãng hàng không lớn nhất Việt Nam về thị phần vận chuyển hành khách nội địa. Chiến lược chi phí thấp đóng vai trò quan trọng trong thành công của Vietjet Air.

Chiến lược chi phí thấp của VietJet Air được thể hiện rõ ràng qua mô hình 4Ps như sau:

– Product (Sản phẩm)

Vietjet sở hữu đội tàu bay trẻ với các dòng Airbus A320, A321 và A330 giúp tiết kiệm nhiên liệu và chi phí bảo trì. Hãng cung cấp dịch vụ bay cơ bản, tối giản các tiện ích như suất ăn hay chọn chỗ ngồi – tất cả đều là dịch vụ tùy chọn có tính phí.

– Price (Giá)

Áp dụng mô hình Low Cost Carrier (LCC), Vietjet tối ưu chi phí thông qua:

Khai thác đội bay đồng nhất để giảm chi phí đào tạo, bảo trì.
Tập trung vào các chặng bay ngắn để tăng số lượt khai thác mỗi ngày.
Không bao gồm hành lý ký gửi và suất ăn trong giá vé cơ bản.
Chính sách giá linh hoạt: đặt vé sớm, bay nhiều sẽ có giá rẻ hơn, giúp tối đa hóa công suất chỗ ngồi và dự đoán nhu cầu tốt hơn.

– Place (Kênh phân phối)

Tối ưu kênh bán hàng thông qua website, ứng dụng di động và hệ thống đại lý – từ đó giảm chi phí bán hàng và phân phối.

– Promotion (Xúc tiến)

Chiến lược khuyến mãi thường xuyên với thông điệp “bay giá rẻ”, kết hợp quảng bá mạnh mẽ qua mạng xã hội và các chiến dịch truyền thông sáng tạo nhằm thu hút khách hàng đại chúng.

Kết quả: Vietjet Air hiện chiếm 42% thị phần vận chuyển hành khách nội địa Việt Nam và là một trong những hãng hàng không tăng trưởng nhanh nhất khu vực Châu Á Thái Bình Dương, hơn 30%/năm về số lượng hàng khách.

5.3. Chiến lược chi phí thấp của Walmart

Mô hình hoạt động: Walmart là chuỗi bán lẻ lớn nhất thế giới với định vị “giá rẻ mỗi ngày” (Everyday Low Price). Doanh nghiệp này triển khai mô hình hoạt động dựa trên việc duy trì mức giá thấp nhất có thể mà vẫn đảm bảo lợi nhuận, nhờ kiểm soát chặt chẽ toàn bộ chuỗi cung ứng và hệ thống phân phối quy mô lớn.

Walmart nổi tiếng toàn cầu với chiến lược chi phí thấp:

Quy mô khổng lồ: Mua hàng với số lượng lớn để thương lượng giá rẻ từ nhà cung cấp.
Hệ thống logistics tiên tiến: Sở hữu trung tâm phân phối tự động, giúp giảm chi phí lưu kho và vận chuyển.
Quản lý tồn kho bằng công nghệ: Sử dụng dữ liệu thời gian thực để điều chỉnh hàng tồn kho tối ưu, tránh lãng phí.
Chi phí vận hành thấp: Các cửa hàng được thiết kế tối giản, chi phí nhân sự được kiểm soát chặt chẽ.

Nhờ đó chuỗi bán lẻ này giữ vững khẩu hiệu “Everyday Low Price” (Giá rẻ mỗi ngày) nhờ mô hình chi phí thấp bền vững.

Chiến lược chi phí thấp đã và đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng thành công để mở rộng thị phần và gia tăng lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả chiến lược này, doanh nghiệp không chỉ cần tư duy cắt giảm chi phí, mà còn phải có hệ thống vận hành tinh gọn, dữ liệu đồng bộ và công cụ quản trị linh hoạt.

Với khả năng tự động hóa quy trình, kiểm soát chi phí theo thời gian thực và kết nối đa phòng ban trên một nền tảng duy nhất, nhiều doanh nghiệp lựa chọn MISA AMIS để triển khai chiến lược chi phí thấp một cách hiệu quả.

Dùng thử miễn phí

Tự động hóa quy trình vận hành: Giảm thiểu thao tác thủ công trong quản lý công việc, tài chính, nhân sự và bán hàng – từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí nhân sự.
Kiểm soát chi phí theo thời gian thực: Doanh nghiệp dễ dàng theo dõi biến động chi phí theo từng phòng ban, dự án, chiến dịch để đưa ra điều chỉnh kịp thời.
Kết nối dữ liệu liên phòng ban: Giúp tránh trùng lặp công việc, hạn chế lãng phí tài nguyên và tối ưu hiệu suất vận hành.
Hỗ trợ ra quyết định chính xác: Các báo cáo quản trị được cập nhật tự động và trực quan giúp lãnh đạo nhanh chóng nhận diện vấn đề, từ đó đưa ra giải pháp điều chỉnh hợp lý.
Linh hoạt mở rộng quy mô: MISA AMIS hoạt động trên nền tảng điện toán đám mây, giúp doanh nghiệp dễ dàng mở rộng mà không phát sinh thêm chi phí hạ tầng công nghệ.

Hơn 250.000+ doanh nghiệp trong đó có Tập đoàn Austdoor, Công ty cổ phần Sách Alpha, Công ty Cổ phần LANDCO, Công ty Cổ Phần Viglacera Hạ Long, Công ty TNHH Sản xuất Xây dựng Thương mại Đại Á Châu, CTCP Dược phẩm Mediplantex,… và nhiều doanh nghiệp khác đã lựa chọn phần mềm quản lý doanh nghiệp MISA AMIS để tối ưu toàn bộ hoạt động vận hành, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Dùng thử và khám phá sức mạnh phần mềm MISA AMIS được phát triển bởi MISA JSC với 30 năm kinh nghiệm tại đây:

6. Kết luận

Chiến lược chi phí thấp là công cụ hiệu quả để chinh phục thị trường, nhưng đòi hỏi nhà quản trị phải cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích, rủi ro và các yếu tố điều kiện. Áp dụng chiến lược thành công sẽ giúp doanh nghiệp tăng thị phần, lợi nhuận và tạo dựng vị thế cạnh tranh vững chắc.

Đánh giá bài viết

[Tổng số: 1 Trung bình: 5]